Odpady porolnicze to element, z którym każde gospodarstwo musi się zmierzyć. Gnojowica, obornik, resztki pożniwne czy inne pozostałości organiczne stanowią wyzwanie logistyczne i środowiskowe. W obliczu rosnących kosztów utylizacji odpadów oraz zwiększającej się świadomości ekologicznej, biogazownie rolnicze zyskują na popularności jako rozwiązanie łączące korzyści ekonomiczne z ochroną środowiska. Czy faktycznie biogazownie stanowią dobrą odpowiedź na problem zagospodarowania odpadów porolniczych? Jakie korzyści przynoszą i z jakimi wyzwaniami się wiążą?
Czym właściwie jest biogazownia rolnicza i jak działa?
Biogazownia rolnicza to instalacja, która przetwarza materiały organiczne pochodzenia rolniczego w dwa cenne produkty: biogaz oraz poferment. Cały proces opiera się na naturalnym zjawisku fermentacji beztlenowej, podczas której mikroorganizmy rozkładają materię organiczną w środowisku pozbawionym tlenu.
Do biogazowni trafiają różnorodne substraty, takie jak gnojowica, obornik, odpady z upraw (słoma, liście, łodygi), resztki pożniwne, czy nawet specjalnie uprawiane rośliny energetyczne jak kukurydza. Materiały te są rozdrabniane, mieszane i podgrzewane w szczelnym zbiorniku fermentacyjnym, zwanym fermentorem lub komorą fermentacyjną.
W wyniku tego procesu powstaje biogaz – mieszanina składająca się głównie z metanu (50-75%) i dwutlenku węgla (25-45%). Biogaz ten może być wykorzystywany na różne sposoby – najczęściej jest spalany w generatorach do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Drugim produktem procesu jest poferment – masa pofermentacyjna o konsystencji podobnej do kompostu, stanowiąca cenny nawóz organiczny, bogaty w łatwo przyswajalne dla roślin składniki odżywcze.
Cały proces trwa zwykle od 20 do 40 dni, w zależności od rodzaju substratów i warunków fermentacji. Co istotne, jest to obieg zamknięty, który pozwala na zagospodarowanie odpadów i jednoczesne uzyskanie wartościowych produktów końcowych.
Korzyści z biogazowni rolniczych – nie tylko dla środowiska
Biogazownie rolnicze przynoszą szereg wymiernych korzyści, które wykraczają daleko poza samo zagospodarowanie odpadów. Przede wszystkim, pozwalają one na produkcję czystej, odnawialnej energii. Energia elektryczna wytworzona z biogazu może być wykorzystana na potrzeby własne gospodarstwa, co znacząco obniża rachunki za prąd, lub sprzedawana do sieci energetycznej, generując dodatkowy przychód. Podobnie ciepło powstające w procesie spalania biogazu może ogrzewać budynki mieszkalne i gospodarcze, szklarnie czy suszarnie.
Nie bez znaczenia jest także wartość pofermentu jako nawozu. W porównaniu do surowego obornika czy gnojowicy, poferment zawiera składniki pokarmowe w formie łatwiej przyswajalnej dla roślin, jest praktycznie pozbawiony patogenów i nasion chwastów, a także charakteryzuje się mniejszą uciążliwością zapachową. Jego stosowanie pozwala na ograniczenie zakupu nawozów sztucznych, co przekłada się na wymierne oszczędności.
W praktyce – na co zwrócić uwagę planując biogazownię?
Decydując się na budowę biogazowni rolniczej, warto zapoznać się z doświadczeniami innych rolników, którzy już zrealizowali podobne inwestycje. Praktyczne spojrzenie na temat pozwala uniknąć wielu problemów i optymalizować działanie instalacji od samego początku.
Przede wszystkim, kluczowy jest dobór technologii odpowiedniej do specyfiki gospodarstwa i dostępnych substratów. Na rynku funkcjonuje wiele rozwiązań technicznych, różniących się sposobem fermentacji, systemami podawania substratów czy metodami oczyszczania biogazu. Warto skonsultować się z ekspertami i odwiedzić działające biogazownie, aby wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do własnych potrzeb.
Istotnym aspektem jest również zagospodarowanie produktów końcowych. Oprócz sprzedaży energii elektrycznej do sieci, warto rozważyć inne możliwości wykorzystania energii, takie jak ogrzewanie budynków gospodarczych, suszenie płodów rolnych czy nawet zasilanie lokalnego systemu ciepłowniczego. W przypadku pofermentu, należy zaplanować jego składowanie, transport i aplikację na polach, uwzględniając sezonowość prac rolnych.
Biogazownie rolnicze niewątpliwie stanowią interesującą odpowiedź na wyzwania związane z zagospodarowaniem odpadów porolniczych. Łącząc korzyści ekonomiczne, energetyczne i środowiskowe, wpisują się one w koncepcję rolnictwa zrównoważonego i gospodarki o obiegu zamkniętym. Dla wielu rolników mogą one stanowić nie tylko sposób na zagospodarowanie odpadów, ale również szansę na dywersyfikację działalności i zwiększenie dochodów. Więcej o biogazowniach rolniczych premium na stronie skbbiogaz.pl
